De longlist voor De Inktaap 2026 is bekend: op welke boeken stemt u?

Vorig jaar stemden docenten massaal op de boeken van de shortlists van de drie grote literaire prijzen: de BNG Bank Literatuurprijs, de Boekenbon Literatuurprijs en de Libris Literatuur Prijs. Zij bepaalden zo voor het eerst zelf welke drie boeken genomineerd werden voor De Inktaap 2025. Deze nominaties vormden daarmee een reflectie van uitmuntende literaire kwaliteit en de feilloze inschatting van de docenten. Dit jaar kan er wederom gestemd worden op de nominaties van De Inktaap 2026.
Team De Inktaap dook zelf in de shortlists van de literaire prijzen om u een gedegen beeld te kunnen geven van de boeken, en hun invloed op de leerlingen. Lees onze indrukken en maak een goed geïnformeerde keuze voor uw De Inktaap-jury.
Door te stemmen maakt u kans op gratis deelname aan De Inktaap 2026.
Stemmen kan van 8 april tot 22 april 2025.
De BNG Bank Literatuurprijs
Op donderdag 13 februari wordt De BNG Bank Literatuurprijs uitgereikt. Lees hieronder meer over de drie bijzondere nominaties.
Joost Oomen – Het paradijs van slapen (Querido), 208 pagina’s.

Gerrit Blauw heeft een mooi leven geleid, en wil dat nu beëindigen. Hij schrijft aan euthanasie-arts Dokter Engel, dat hij het als ‘afgerond, voltooid’ beschouwt. Ziek is Gerrit niet, hij wil enkel zijn tot nu toe prettige leven ‘mooi’ kunnen afronden. In Het paradijs van slapen lezen we op verrassend vrolijke wijze over een meeslepend levensverhaal en diens naderende einde. Ook worden we meegenomen in de overpeinzingen van Dokter Engel. Hoe gaat hij om met zijn eigen bestaan, als het zijn werk is om dat van anderen te beëindigen? Met speelse beeldspraak; ‘De dekens lagen al tweeënhalve week als een dunne bokser op de grond’, vertelt Joost Oomen een verhaal over verliefdheid, verlangen, schoonheid en de dood. Een onverwachte cocktail van vreugde en melancholie die zowel de grondige als de vrije lezer zal aanspreken.
Leesfragment Het paradijs van slapen.
Leonieke Baerwaldt – Dagen als vreemde symptomen (Querido), 232 pagina’s.

Een jonge moeder, genaamd Sysiphus, beleeft het noodlot van haar mythische naamgenoot, dag in dag uit. Ze draagt zorg voor haar meervoudig gehandicapte dochtertje Mia, zonder zicht op vooruitgang. Sisyphus worstelt met de realisatie van haar eigen dromen en verlangens in de eindeloze praktijk van het zorg dragen. Waar kan ze nog op hopen? En wat is de zin van haar bestaan als ‘ze zich zo onbeduidend voelt, terwijl ze nooit harder nodig is geweest’? Leonieke Baerwaldt schreef met Dagen als vreemde symptomen een ontroerend verhaal waarin mythologie, filosofische reflecties, en het alledaagse leven elkaar ingenieus afwisselen. Op poëtische wijze laat ze de menselijkheid in een mythische lijdensweg zien. Een prachtig verhaal over moederliefde, filosofie, verlies en hoop. Dit boek leent zich uitstekend voor diepgaande De Inktaap-gesprekken.
Leesfragment Dagen als vreemde symptomen.
Roelof ten Napel – Over het zwijgen (Hollands Diep), 160 pagina’s.

Succesvolle dichteres Marie Verhulp houdt plotsklaps op met dichten. Op jonge leeftijd bracht ze drie gelauwerde bundels uit en daarna verdween ze. Twintig jaar later vult Marie haar dagen met het doceren van filosofie, en bezoekt ze de musea en cafés van Parijs. Aan de hand van de innemende gesprekken die ze hier voert en de observaties die ze maakt, leren we wat haar bezighoudt. In Over het zwijgen schetst Roelof ten Napel een intrigerend personage met associatieve gedachten die aanzetten tot flinke discussies. Een compacte essayroman over een verzameling ontmoetingen, over de praktijk van het schrijven, en over echt goed luisteren. De soms technische, maar zeker ook tedere vertelstijl van Ten Napel zal De Inktaap-juryleden verleiden om dieper na te denken en met elkaar te debatteren.
Leesfragment Over het zwijgen.
Boekenbon Literatuurprijs
Vorig jaar november werd bekend gemaakt dat Esther Gerritsen met haar boek Gebied 19 De Boekenbon Literatuurprijs 2024 won. De shortlist van deze prijs bestaat uit een vijftal speciale boeken. Lees hieronder wat ze zo goed maakt.
Frank Nellen – De onzichtbaren (Hollands Diep), 264 pagina’s.

Dani ziet als volwassene zijn jeugdvriend Pavel terug op een debatavond in Kiev. Het is de jaren tachtig, en het Sovjetregime wankelt. Pavel maakte tijdens hun jeugd in een klein Oekraïens dorp al grote indruk op Dani. Hij was intelligent, gedurfd en kon geweldige verhalen vertellen. Maar wat is zijn eigen verhaal? Dani ontdekt dat Pavel zich inzet om de verzwegen verledens van onderdrukte landgenoten te delen. Hun pijn en angst confronteert Dani met meer dan hem lief is.
Frank Nellen sleurt je met zijn levendige personages en natuurlijke schrijfstijl zo de historische context van de Sovjet-Unie in. De onzichtbaren vertelt op een invoelende en overtuigende manier een verhaal over vriendschap, klein verzet en het overleven van gewone mensen binnen een dictatuur. Erg geschikt voor leerlingen in verschillende fasen van hun leesontwikkeling.
Esther Gerritsen – Gebied 19 (De Geus), 320 pagina’s.

Op een dag wordt Thomas wakker zonder zijn vrouw naast zich. Ze is nergens te bekennen. Buiten komt hij erachter dat zij niet als enige weg is; de halve mensheid is vertrokken naar een andere planeet. Maar op basis van welke selectie is Thomas achtergebleven? En wat heeft iedereen te zoeken op deze alternatieve aarde? Esther Gerritsen schreef met Gebied 19 een confronterende spiegel, verpakt als ‘fraai staaltje science fiction in de polder’. De soepele vertelstijl van het boek navigeert de lezer van grote maatschappelijke vraagstukken naar verrassende plotwendingen en raadselachtige nieuwe werelden. Niet de praktische uitvoerbaarheid van de plot, maar het menselijke staat centraal in dit gedachte-experiment. Ideaal voor De Inktaap-leerling die kritisch nadenkt over zichzelf en de wereld om zich heen.
Frank Westerman – Zeven dieren bijten terug (Querido Fosfor), 294 pagina’s.

Een beestenboek waarin zeven dieren de lezer confronteren met de gevolgen van het menselijk ingrijpen in de natuur. De narwal, lemming, paling, rotgans, koningskrab, rendier en ijsbeer laten zien hoe het ecologische evenwicht verstoord raakt door politieke conflicten, klimaatverandering en overconsumptie. Frank Westerman volgt de noordelijke handelsroute van poolreiziger Willem Barentz in zijn zoektocht naar de rol van dieren in onze geschiedschrijving en onze kunst. Wat zegt dit over onszelf? De duizelingwekkende ontdekkingsreis van Barentz wordt afgewisseld met persoonlijke reisverhalen, jeugdherinneringen, journalistieke verslagen, en culturele vraagstukken, wetenschappelijk onderzoek. Volgens Westerman is dit boek geen non-fictie, maar “frictie”: waargebeurde proza over de schrijnende relatie tussen mens en dier. Heel geschikt voor de avontuurlijke leerling die zich bezighoudt met het klimaat.
Leesfragment Zeven dieren bijten terug.
Bregje Hofstede – Oersoep (Das Mag), 216 pagina’s.

Bregje Hofstede schreef met Oersoep een lichamelijk boek over drie intense fysieke sensaties: een bevalling, anale seks en een drugstrip. Vooral die laatste is bepalend voor de vertelstijl van het boek. Hofstede drukt haar overdonderende lichamelijkheid uit in tekst en levert daarmee een bijzonder trippy verhaal. Met haar ongetemde en ruwe proza laat ze zien hoe het voelt om vol overgave de controle te verliezen, ‘zalen aan pijn’ te ervaren, en daar dan weer naar terug te verlangen. Niet per se naar de ondraaglijke pijn, maar wel naar ‘de onderdompeling in het leven dat buiten zijn oevers treedt.’ Dit boek biedt een kans om over experimentele vertelvormen te praten, over seks, en over de rol van autofictie. Een grof en intrigerend boek, geschikt voor de onbevangen leerling.
Guido van Heulendonk – De kroon met twee pieken (Arbeiderspers), 280 pagina’s.

We volgen het verhaal van Werner Vrysoone, een lokale ambtenaar en vader van twee dochters, van wie er maar een zijn eigen kind is. Werner leidt een ‘normaal’ leven en probeert een goede man en vader te zijn. Zijn dochters hebben een getroebleerde relatie met elkaar en het lukt Werner helaas niet om onpartijdig te blijven. Aan de hand van telefoongesprekken, dagboeknotities, spreekbeurten, brieven en interviews leren we de personages in ‘De kroon met twee pieken’ grondig kennen. Guido van Heulendonk schreef een veelstemmig vlechtwerk over een intieme gezinsdynamiek binnen een wereldse context. De doortastende leerling die zich niet laat intimideren door verschillende tijdlagen en vertelperspectieven zal zich in dit boek vastbijten.
Leesfragment De kroon met twee pieken.
De Libris Literatuurprijs
Op maandag 27 januari is de longlist van de Libris Literatuurprijs bekend gemaakt. Op dinsdag 11 maart wordt de shortlist bekend gemaakt. Dan zullen wij ook meer delen over de boeken die kans maken op een De Inktaap 2026-nominatie.
Bekijk hier de Libris-longlist.