De Inktaap bezoekt enthousiaste juryleden

Team De Inktaap zet haar tocht langs de klaslokalen van deelnemers voort. Vorig jaar hadden we een geslaagd bezoek aan het Groene Hart College in Alphen aan den Rijn en het Mare college in Leiden, en in de tussentijd is er veel gebeurd.

We mochten meekijken bij het Helen Parkhurst, het Corderius College, het Baarnsch Lyceum, het Lorentz Casimir College, en het Christelijk Gymnasium Utrecht. We hebben veel verschillende docenten en leerlingen ontmoet, met ieder hun eigen aanpak. In deze blog belichten we graag de hoogtepunten van ieder bezoek. We hopen dat u hieruit inspiratie opdoet voor uw eigen De Inktaap-programma.

"Als je alleen een schrijfopdracht moet maken, is de verleiding soms groot om een samenvatting erbij te pakken, maar bij De Inktaap is het een echte uitdaging om helemaal in het boek te duiken. Zo blijf ik betrokken."  

 

Een feestelijke boekbespreking op het Helen Parkhurst

Vlak voor de kerstvakantie werden wij hartelijk ontvangen in Almere door docent Marijn bij haar De Inktaap-bespreking. Er waren voldoende Lebkuchen, kerstversieringen en vooral: nieuwsgierige leerlingen. Op het Helen Parkhurst kozen 14 leerlingen De Inktaap als alternatief voor het verplichte mondeling. Ook voor De Inktaap lezen zij drie boeken en schrijven daar een eindverslag over. Het grote verschil is dat er samengewerkt wordt en dat de leerlingen het traject afsluiten met een bezoek aan de slotdag.

Waarom doen leerlingen mee? “Ik kom niet zo goed op gang met lezen. Als je alleen een schrijfopdracht moet maken, is de verleiding soms groot om een samenvatting erbij te pakken, maar bij De Inktaap is het een echte uitdaging om helemaal in het boek te duiken. Zo blijf ik betrokken.”

Elk boek krijgt een aparte bespreking, en dit keer was Luister van Sacha Bronwasser aan de beurt. Aan de hand van geprinte LitLab-vragen gingen leerlingen 2,5 uur lang ijverig aan de slag. Er werd gediscussieerd over stalken, relatiedynamiek en vrijheid.

De leeservaringen liepen uiteen: “Nederlandstalige boeken zuigen meestal de energie uit me, maar Luister deed dat absoluut niet”, een andere leerling benadrukte juist de spanningsboog te missen: “Ik vond het een onnodig langdradig boek.”

 

Het Corderius College draait een De Inktaap-pilot

De eerste dag na de kerstvakantie stonden we in de mediatheek van het Corderius College in Amersfoort. Hier mochten we mediathecaris Mirjam en haar 8 juryleden vergezellen bij hun bespreking van Luister. Ook op het Corderius College doen leerlingen vrijwillig mee en wordt elk boek in meerdere korte besprekingen behandeld. De Inktaap-boeken gaan op de leeslijst.

Mirjam doet dit jaar voor het eerst mee: “Docenten hier op school zijn gemotiveerd om te werken aan leesbevordering, zo raden ze bijvoorbeeld persoonlijk boeken aan in de mediatheek. Toch is het uitwerken van een intensiever programma een uitdaging. Dit jaar draai ik een De Inktaap-pilot als oplossing daarvoor.”

Tijdens deze gemoedelijke en informele maandagmiddag, selecteerde Mirjam enkele LitLab-vragen om te bespreken. Iedereen had het boek gelezen tot aan pagina 125. De vragen leidden onder de leerlingen tot een levendig gesprek over persoonlijke toekomstambities, afwisselende vertelperspectieven, en motieven van de personages: “Ook al zit hij in een innerlijke tweestrijd, Philippe is echt een creep”.

 

Een visuele leesclub op Het Baarnsch Lyceum 

Niet heel veel verderop in het land mochten we na een prachtige wandeling door het bos aanschuiven bij Jojanneke en haar vierkoppige jury in Baarn. Een kleine, maar gemotiveerde groep kwam hier bijeen om Kindertrein uit Boedapest van Emy Koopman te bespreken. Jojanneke had afbeeldingen verbonden aan de LitLab-vragen, en de visuele prikkels brachten een mooi gesprek op gang.

De Inktaap is voor de leerlingen op Het Baarnsch Lyceum een extra curriculaire activiteit. De boeken mogen op de leeslijst, en uit enthousiasme wordt er een juryrapport geschreven.

Tijdens het gesprek passeerden onderwerpen zoals nalatenschap, de symboliek van het treinstation en tv-programma Verborgen Verleden de revue.

De lengte van het boek was voor sommigen een struikelblok: “Er had zoveel meer in dit verhaal kunnen zitten, het las meer als een proloog, niet ver genoeg uitgewerkt voor hoeveel erin is gestopt. Ik had heel graag meer gelezen, dit voelde onaf.” Toch kwam de inhoud van het boek wel binnen: “Emy maakte de terugtocht die Mariska nooit had kunnen maken.”

 

Bruisende nieuwsgierigheid op het Lorentz Casimir Lyceum

Ons fysieke bezoek aan het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven werd door omstandigheden een telefoongesprek, maar dat hinderde niet om een goed beeld te krijgen van hun De Inktaap-bijeenkomst. Docenten Dennis en Irene begeleiden dit jaar samen 30 juryleden uit de bovenbouw van het havo en vwo.

 

 

 

 

 

 

Aan de hand van een digitaal prikbord, gingen leerlingen in groepjes aan de slag met hun bespreking van W. Zij behandelden de LitLab-vragen en beantwoordden deze op het scherm. Vervolgens vond een klassikaal gesprek plaats, waarin leerlingen hun eindoordeel aan de hand van een cijfer kenbaar maakten. Naderhand bleven nog veel nieuwsgierige leerlingen hangen om door te vragen over W. Onduidelijkheden bespreken zij graag in april met Tiemen Hiemstra zelf.

Docent Dennis is opgelucht: “Het is zo’n verschil met vorig jaar, we merken dat de leerlingen veel beter meekomen met het lezen vanwege de nieuwe selectie boeken. Die docenten-stem heeft goed gewerkt, nu hoef ik veel minder te zenden.”

 

Leerlingen lezen intentioneel op het Christelijk Gymnasium Utrecht

Onze De Inktaap-tour komt (voor even) tot een halt bij het Christelijk Gymnasium Utrecht. Onder enthousiaste begeleiding van docenten Hanna en Annyke, doen hier op school maar liefst 60 leerlingen mee. Zij zetten De Inktaap in als alternatief op hun mondeling, en krijgen een 8,0 voor deze opdracht, mits de leerlingen zich zichtbaar inzetten en goed meelezen. Ook wordt benadrukt dat een betrokken houding tijdens de slotdag onderdeel is van het cijfer.

     

Omdat deze De Inktaap-jury zo groot is, zijn de lessen goed gestructureerd. De leerlingen verdelen zich over twee lokalen om in groepjes van 6 samen te werken aan de LitLab-vragen. De notulen van de groepjes worden in een gedeeld werkdocument gezet (onder toezicht van de docenten). Per klaslokaal delen de groepjes hun bevindingen en eindcijfers met elkaar. De sessie wordt afgesloten met een gezamenlijke round-up.

Dit alles gebeurt onder het genot van chocomel en koekjes (een zeer effectief De Inktaap-lokmiddel hebben wij geleerd). Alle groepjes verwerken hun bevindingen in een juryrapport: “Ik vond het verhaal mooi rond, maar het was wat mij betreft niet af.”

 

Opvallend

Van leerlingen wordt verwacht dat zij intentioneel deelnemen; ze krijgen tijdens het lezen een expertise-opdracht mee. Hierbij letten ze individueel op een specifiek onderdeel van het boek, zoals bijvoorbeeld de schrijfstijl, het plot of de spanningsboog. 

Bij de bespreking zijn zij de expert op dat onderdeel. Ook worden leerlingen bewust gemaakt van de slotdag, de belangrijke data, en hun mede-juryleden. Iedereen wordt aangemoedigd om samen met mensen die ze minder goed kennen de boeken te bespreken.

Docent Hanna zegt hierover: “Onze grote De Inktaap-jury bestaat uit diehard lezers en lezers in wording. Deze mix werkt goed omdat de gesprekken over de boeken verbindend werken. Leerlingen leren elkaar, het boek, en zichzelf er beter door kennen.”

 

 

We hebben veel geleerd tijdens de lesbezoeken, lees hier 5 Praktische De Inktaap-tips:

1. Bepaal voorafgaand aan het programma wanneer welk boek besproken wordt. Zorg dat iedereen deze data kent, en weet wanneer welk boek uit moet zijn.
2. Laat leerlingen een opvallende passage uitkiezen of een stelling bedenken als inspiratie voor het klassikale gesprek.
3. Maak een werkdocument waarin leerlingen achtergrondinformatie over de boeken kunnen verzamelen. Denk hierbij aan interviews, referenties uit de boeken (zoals liedjes, kunstwerken), en nieuwsfragmenten. Ook kunnen zij hun bevindingen tijdens de bespreking hierin zetten. Dit helpt tijdens het schrijven van het juryrapport.
4. Print de LitLab-vragen uit, of laat ze op een groot scherm zien.
4. Zet volgend jaar De Inktaap in als vervangende literatuur-opdracht.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nieuws